Katalog Dobrych Praktyk

Szanowni Państwo, Organizatorzy życia teatralnego,

mając na względzie dobro teatru publicznego w Polsce przedstawiamy Państwu dokument, stanowiący rezultat pracy zespołu zawiązanego w roku 2015 z okazji jubileuszu 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Zainicjowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prace były kontynuowane w gronie przedstawicieli wszystkich działających w obszarze polskiego teatru związków i stowarzyszeń, a także reprezentantów różnych organizacji pozarządowych, reżyserów, dyrektorów teatrów, towarzyszących teatrowi publicystów oraz specjalistów w dziedzinie socjologii, prawa i ekonomii.

Relacje pomiędzy teatrami i organizatorami opisuje obowiązujące prawo, przede wszystkim Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z dnia 25 października 1991 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2012 r. poz. 406). Prawo to, wymagające być może w przyszłości dalszych prac ustawodawczych, stanowi obecnie realną podstawę współdziałania, a także określa zależności, obowiązki i powinności każdej ze stron.

Jedną z trudnych, delikatnych i wymagających szczególnie odpowiedzialnych działań jest procedura i praktyka wyboru dyrektora instytucji artystycznej, jaką jest teatr. Doświadczenie pokazuje, że w tym obszarze pojawiają się często kontrowersje i nieporozumienia, a przecież decyzje związane z wyborem dyrektora są kluczowe dla realizacji prowadzonej przez organizatora polityki kulturalnej. Budowanie dobrych wzajemnych relacji pomaga obu stronom w organizacji ich pracy, a przede wszystkim służy wspólnemu realizowaniu misji społecznej teatru, kształtującej wrażliwość widzów, tworzącej świadomość i tożsamość obywatelską, edukującej artystycznie i kulturowo, podnoszącej kompetencje społeczne.

W naszym przekonaniu decyzje o wyborze dyrektora i proponowanego przez niego komplementarnego programu teatru – artystycznego, organizacyjnego i finansowego – powinny być konfrontowane z przemyślaną wizją organizatora, odnoszącą się zarówno do konkretnej placówki artystycznej, jak również do całości lokalnego programu społeczno-kulturalnego.

Nasze prace podjęliśmy powodowani wspólnym przekonaniem, że powodzenie rozwoju kultury teatralnej w Polsce w najistotniejszym stopniu zależy od harmonijnego współdziałania i wzajemnego rozumienia potrzeb i oczekiwań dwóch podstawowych podmiotów życia teatralnego: teatrów oraz ich organizatorów.

Mając to wszystko na uwadze, przedstawiamy Państwu pierwszy wypracowany przez nas dokument- katalog dobrych praktyk, odnoszących się do sposobu wyłaniania dyrektora instytucji artystycznej. Liczymy, że będzie on pomocą w kształtowaniu praktyki wyboru dyrektora. Chcielibyśmy, by stał się on podstawą wspólnych działań środowiska teatralnego i przedstawicieli samorządu dla rozwoju życia teatralnego w Polsce.

Dorota Buchwald – Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Bożena Sawicka – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Maciej Englert – Związek Pracodawców Unia Polskich Teatrów, Piotr Bogusław Jędrzejczak – Związek Artystów Scen Polskich, Krystyna Piaseczna – Związek Artystów Scen Polskich, Paweł Szkotak – Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, Ryszard Markow – Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, Joanna Nawrocka – Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, Bartosz Zaczykiewicz – Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów, Julian Mere – Związek Zawodowy Aktorów Polskich, oraz członkowie zespołu: dr Hanna Trzeciak – Teatr Wielki – Opera Narodowa, Joanna Szymajda, Instytut Muzyki i Tańca, Anna Galas- Kosil, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, dr Kamila Lewandowska – Akademia Teatralna w Warszawie, Paweł Płoski – Teatr Narodowy, Akademia Teatralna, Romuald Wicza- Pokojski – Miejski Teatr MINIATURA w Gdańsku, Marcin Kowalski – Teatr Polski w Poznaniu, Michał Wojtuś – Teatr Polski w Poznaniu, Aldona Machnowska- Góra – Teatr Studio w Warszawie, Dariusz Miłkowski – Teatr Rozrywki w Chorzowie, Grzegorz Laszuk – Komuna Warszawa, dr Zenon Butkiewicz – Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach, Marek Chodaczyński – Unia Teatr Niemożliwy, dr Jan Buchwald – Fundacja Teatru Myśli Obywatelskiej im. Zygmunta Hübnera, Jacek Sieradzki – Miesięcznik „Dialog”